«Φιλελληνισμός» είναι ένας όρος που μαρτυρείται ήδη από το 1761.
Από τα τέλη του 18ου αιώνα δήλωνε την ιδεολογική και πολιτική κίνηση που αναπτύχθηκε κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική και αποσκοπούσε τόσο στην ηθική όσο και στην υλική ενίσχυση του ελληνισμού κατά την Τουρκοκρατία και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Στους Φιλέλληνες συγκαταλέγονται:
Ρομαντικοί ιδεαλιστές
Λάτρεις της αρχαίας Ελλάδας
Πολιτικοί
Πρώην στρατιωτικοί
Διωκόμενοι για τη δράση τους επαναστάτες
Λάτρεις της αρχαίας Ελλάδας
Πολιτικοί
Πρώην στρατιωτικοί
Διωκόμενοι για τη δράση τους επαναστάτες
Έμποροι, τραπεζίτες
Μέλη εκπαιδευτικών ή θρησκευτικών ιδρυμάτων
Ευγενείς όπως ο Ιταλός κόμης Σανταρόζα
Τόμας Γκόρντον
Θωμάς Γκόρντον (Thomas Gordon, 1788 - 20 Απριλίου 1841) – ήταν Βρετανός συνταγματάρχης, ιστορικός και φιλέλληνας.
Ο Γκόρντον έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1821, φέρνοντας μαζί του μερικά όπλα και πυρομαχικά, και μερικούς αξιωματικούς του πυροβολικού. Έγινε δεκτός από τον Δημήτριο Υψηλάντη έξω από την πόλη της Τρίπολης.
Σαντόρε ντι Σανταρόζα
Ο Κόμης Σαντόρε ντι Σανταρόζα (1783 - 1825), ήταν Ιταλός στρατιωτικός, επαναστάτης, τιτλούχος και σπουδαίος φιλέλληνας, που σκοτώθηκε κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Στις 8 Μαΐου στην επίθεση του Ιμπραήμ κατά της Σφακτηρίας, τραυματίσθηκε βαριά, αρνούμενος όμως να παραδοθεί και ένας Αιγύπτιος στρατιώτης τον σκότωσε.
Φρανσουά Ρενέ ντε Σατωμπριάν
Γάλλος συγγραφέας (1768-1848), πολιτικός, διπλωμάτης και φιλέλληνας.
Μέλος του παρισινού φιλελληνικού κομιτάτου, που ιδρύθηκε το 1825 δημοσίευσε την ίδια χρονιά το έργο «Σημείωμα για την Ελλάδα» και το «Κάλεσμα υπέρ της ιερής υπόθεσης των Ελλήνων», με στόχο να ασκήσει πίεση στην εξουσία μέσω της κοινής γνώμης.
Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος
Ελβετός τραπεζίτης, φιλέλληνας, τιμημένος με τον τίτλο του ευεργέτη του ελληνικού έθνους και πρωτοπόρος φωτογράφος.
Κατά την επανάσταση του '21 διέθεσε τεράστια ποσά υπέρ των Ελλήνων και παρενέβη επανειλημμένα στην ευρωπαϊκή διπλωματία υπέρ των ελληνικών δικαίων. Μετά την δολοφονία του Καποδίστρια επέδειξε προσωπικό ενδιαφέρον για την συγκρότηση της ελληνικής εθνικής οικονομίας και συνέβαλε καταλυτικά στην ίδρυση της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας, της οποίας διατέλεσε και επίτιμος διοικητής.
Το 1847 αντιμετώπισε με σθένος τις υπερβολικές απαιτήσεις των Άγγλων τραπεζιτών για το δάνειό τους του 1832 προς την Ελλάδα και πλήρωσε ο ίδιος μισό εκατομμύριο χρυσά φράγκα για να τους ικανοποιήσει.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ (1802 –1885) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δραματουργός, ο πλέον σημαντικός και προβεβλημένος εκπρόσωπος του κινήματος του γαλλικού ρομαντισμού.
Ήταν ανάμεσα στους ένθερμους υποστηρικτές της ελληνικής υπόθεσης. Εκφράζει τις ιδέες του, στην ποιητική συλλογή «Τα Ανατολίτικα», που κυκλοφορεί το 1829, με αναφορές στην Ελληνική Επανάσταση και σε κορυφαία γεγονότα, όπως η Σφαγή της Χίου.
Ο φιλελληνισμός του, καθώς και εκείνος του Σατωμπριάν, αναγνωρίστηκε αργότερα από τους Έλληνες λογίους με πληθώρα μεταφράσεων, αναφορών και αφιερωμάτων σε λογοτεχνικά έντυπα.
Ο Λόρδος Βύρων ήταν Άγγλος ποιητής, από τους σημαντικότερους φιλέλληνες.
Απεβίωσε στις 19 Απριλίου του 1824 στο Μεσολόγγι, ύστερα από πυρετό. ήταν τότε μόνο 37 ετών.
Η συμβολή του στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας υπήρξε μεγάλη. Τόσο με το ποιητικό του έργο όσο και με την παρουσία του ενίσχυσε το φιλελληνικό ρεύμα.
Δούκισσα της Πλακεντίας
Η Σοφί ντε Μαρμπουά Λεμπρέν, Δούκισσα της Πλακεντίας, υπήρξε φιλελληνίδα Αμερικανίδα, κόρη Γάλλου διπλωμάτη και σύζυγος του Δούκα της Πλακεντίας, (Πιατσέντσα), πόλης στη βόρεια Ιταλία που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, τόσο η ίδια όσο και η κόρη της, διέθεσαν πολλά χρήματα στον αγώνα και διακρίθηκαν για τον φιλελληνισμό τους: συγκεκριμένα έγινε ενεργό μέλος του Φιλελληνικού Κομιτάτου πουλώντας τα κοσμήματά της.
Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Μονρόε βγάζει διάγγελμα υπέρ του αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους (τέλη του 1823).
Γνωστότεροι Φιλέλληνες
- Κάρολος Νόρμαν, Γερμανός αξιωματικός που πήρε μέρος στη Μάχη του Πέτα (1822), όπου πληγώθηκε και πέθανε στο Μεσολόγγι το Νοέμβριο του 1822.
- Λόρδος Βύρωνας, Άγγλος ποιητής που συμμετείχε στην πολιορκία του Μεσολογγίου και πέθανε κατά τη διάρκειά της.
- Τζωρτζ Κάνινγκ, υπουργός εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας που στήριξε την ελληνική επανάσταση.
- Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, Ελβετός τυπογράφος που έδρασε στο Μεσολόγγι.
- Μπρούνο, Ιταλός που ήρθε μαζί με το Βύρωνα στην Ελλάδα και πέθανε στο Ναύπλιο το 1827.
- Φρανσουά ντε Σατωμπριάν, (François-René de Chateaubriand), γνωστός και σαν Σατωβριάνδος, περιηγητής, συγγραφέας Οδοιπορικού και υπομνημάτων που έκαναν γνωστή την κατάσταση της Ελλάδας στην Ευρώπη.
- Βίκτωρ Ουγκό, ο γνωστός Γάλλος συγγραφέας, που έγραψε ποιήματα εμπνευσμένα από την ελληνική επανάσταση.
- Μαξίμ Ρεμπώ, Γάλλος Φιλέλληνας, συνταγματάρχης και συγγραφέας
- Αλεξάντρ Πούσκιν, Ρώσος λογοτέχνης και ποιητής (1799-1837).
- Τόμας Γκόρντον, Σκώτος αξιωματικός που προσέφερε όπλα και χρήματα, και συμμετείχε στην πολιορκία της Τρίπολης.
- Ειρηναίος Θείρσιος, Γερμανός παιδαγωγός και αρχαιολόγος που επανόρθωσε το Ερέχθειο.
- Τζορτζ Φίνλεϊ, Σκώτος που συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις.
- Φρήντριχ Χαίλντερλιν, Γερμανός ποιητής.
- Καρλ Βίλχελμ φον Άιντεκ, Γερμανός ζωγράφος.
- Σαντόρε ντι Σανταρόζα (Santorre Di Santa Rosa), Ιταλός επαναστάτης που πέθανε στη στην πτώση της Σφακτηρίας (1825).
- Φρανκ Χέιστινγκς (Frank Hastings), Βρετανός αξιωματικός του ναυτικού που πρόσφερε χρήματα και συμμετείχε στις επιχειρήσεις.
- Φρίντριχ Σίλερ, Γερμανός ποιητής
- Πέρσι Σέλλεϋ, Άγγλος ποιητής
- Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας, Βαυαρός βασιλιάς
- Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος, τραπεζίτης που οργάνωσε το φιλελληνικό κίνημα στη Γαλλία και την Ελβετία.
- Κάρολος Φαβιέρος (Charles Fabvier), Γάλλος διοικητής του τακτικού ελληνικού στρατού.
- Τζωρτζ Τζάρβις, ο πρώτος Αμερικανός φιλέλληνας , που έλαβε μέρος στον Αγώνα του 1821.
- Ρίτσαρντ Τσωρτς, Σκώτος στρατιωτικός.
- Τζουζέππε Ροσαρόλλ, Ιταλός στρατηγός, επαναστάτης και φιλέλληνας, πέθανε το 1825 στο Ναύπλιο.
- Μορίς Περζά, Γάλλος αξιωματικός, φιλέλληνας και συγγραφέας, από τους πρώτους εθελοντές του τακτικού ελληνικού στρατού.
- Χένρικ Νικολά Κρέιερ, Δανός Φιλέλληνας.
- Ερνστ Μάνγγελ, Ούγγρος μουσικός, συνθέτης, και φιλέλληνας, Αρχιμουσικός της πρώτης στρατιωτικής μπάντας της Επανάστασης του 21.
- Κάθριν Ελίζαμπεθ Φλέμιγκ, Αμερικανίδα ιστορικός, Καθηγήτρια Ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια